انگاشت فرهنگ برنامه ریزی: بازجست جنبه های فرهنگی برنامه ریزی فضایی با رهیافت نهادباوری عامل-مدار

نویسندگان

محمدحسین شریف زادگان

استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران پویا جودی گل لر

دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سنت ها و سیستم­های برنامه ریزی فضایی، فرایندهای توسعه در شهرها و مناطق و انگاشت­های برنامه ریزی و تصمیم­سازی همواره تحت­تأثیر بسترها و پس­زمینه­ی فرهنگیِ عاملانِ درگیر در فرایند برنامه ریزی قرار دارند. علی­رغم چرخش فرهنگی و بازشناخت روزافزون فرهنگ و تأکید صاحب­نظران بر اهمیت آن، نظریه­­های برنامه­ریزی به­ندرت از فرهنگ به­عنوان عاملی مهم برای تحلیل و قیاس اصول، اهداف، سیستم­ها و فرایندهای برنامه­ریزی یاد می­کنند؛ از­ این­رو با علمِ به نقش فرهنگ در برنامه­ریزی فضایی، این مقاله با مروری انتقادی بر رهیافت­های پیشین و با به­کارگیری رهیافت نهادباوری عامل-مدار، مدل نظری برنامه­ریزی مبتنی­بر فرهنگ را به­عنوان ابزاری به­منظور بازجُست جنبه­های فرهنگی برنامه­ریزی فضایی معرفی می­کند؛ به­عبارتی هدف این مقاله ردیابی نقش فرهنگ در برنامه­ریزی فضایی و واکاوی این نقش با رهیافت نهادباوری عامل-مدار است. این پژوهش با معرفی مدل برنامه­ریزی مبتنی­بر فرهنگ، رابطه­ی بین برنامه­ریزی و فرهنگ اجتماعی گسترده­تر را تشریح کرده و لیکن تکمیل وَجه تبیین­گر این مدل را در گِرو توجه بیشتر به تحلیل غنی­تر چارچوب­های شناختی در برنامه­ریزی فضایی می­داند. چارچوب انگاشتی پیشنهادی در این مقاله با ارائه­ی رهیافت نظری جدید دربردارنده­ی ابعادی ازجمله چارچوب شناختی برنامه­ریزان و نهادهای برنامه­ریزی، بستر نهادی، سیستم برنامه­ریزی، کدهای فرهنگی و باورها، ادراک و ارزش­های اجتماعی تأثیر­گذار بر برنامه­ریزی است که به تبیین پدیده­ی دیرپای فرهنگ و اثرات آن بر کاربست­های برنامه ریزی فضایی و تحلیل و مقایسه­ی ویژگی­های خاص این کاربست­ها برمبنای مجموعه­ای سازگار از معیارها کمک می­کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی نماگرهای توسعه ی فرهنگی استان هرمزگان با استفاده از مدل های برنامه ریزی

در سال­های اخیر مطالعات فراوانی در زمینه­ی توسعه انجام شده که همه­ی آن­ها بر محور توسعه­ی اقتصادی نیست، بلکه ایده­ی نقش فرهنگ در توسعه- یا به­عنوان یکی از مباحث توسعه- مطرح گردیده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تحلیلی- کاربردی است که در آن بر اساس مدل­های تاکسونومی عددی و تاپسیس به تحلیل یافته­های مورد نظر اقدام شده است. اطّلاعات مورد نیاز به شیوه­ی میدانی و کتابخانه­ای جمع­آوری گردیده و بر اساس...

متن کامل

برنامه ریزی شهری – برنامه ریزی محلی و سیاست های عمومی در انگلیس و ایران

در این مقاله نکات مهم زیر مطرح شده است : الف : 1- تکامل تدریجی جهات قانونی سیستم برنامه ریزی شهری در انگلیس که برنامه ریزان را به عنوان تولید کنندگان برنامه ها و کنترل کننده توسعه شهری تعیین می کند . 2- از طریق موازین قانونی – از سال 1909 تا 1986 برنامه های شهرسازی انگلیس تکامل یافته و به دو نوع برنامه اصلی انجامیده است : - برنامه ساختاری - برنامه محلی این دو نوع برنامه به جای شهری در...

متن کامل

چشم انداز، عامل حیاتی برنامه ریزی منابع سازمان

سیستم­های برنامه­ریزی منابع سازمان به عنوان یکی از ابزارهایی است که کسب و کارها با استفاده از ان در صدد کسب مزیت رقابتی هستند، از آنجا که پیاده­سازی سیستم برنامه­ریزی منابع سازمان با ریسک بالا، هزینه­های سنگین و زمان پیاده­سازی طولانی همراه است موضوع امکان­سنجی به عنوان ابزاری مهم جهت تعیین راهبردها برای اجرای پروژه و به تبع آن کاهش ریسک اجرایی برای سازمان مطرح می­باشد که در این تحقیق به بررسی ...

متن کامل

برنامه و برنامه ریزی در ایران

این مقاله برنامه و برنامه ریزی درایران را با توجه به مؤلفه های اندیشه شکل گیری ‘پیدایش‘الگوی نظری برنامه ریزی توسعه‘اهداف‘استراتژی‘سازماندهی وعملکرد مورد بررسی و تحلیل قرارمیدهد.دراین ارتباط ایران دارای نیم قرن سابقه برنامه ریزی است که هفت برنامه عمرانی و توسعه(پنج برنامه قبل از انقلاب و دو برنامه بعد از انقلاب)را تهیه و اجرا نموده است وهم اکنون در مرحله اجرای برنامه سوم توسعه قرارداد.دوبرنامه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
برنامه ریزی و آمایش فضا

جلد ۲۰، شماره ۴، صفحات ۱۱۵-۱۳۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023